воскресенье, 28 января 2018 г.

Ёвкӧдж сиктӧй – чужанінӧй.

Воис нин выль во, а ме век на эг гиж татчӧ нинӧм...
Но тайӧ абу помка! Ӧні ставыс лоас :) Сӧмын лыддьыны эн вунӧдӧ-а :) 

Гортын олі кызь лун. Быттьӧ и шойччи, а быттьӧ и абу тырмӧмӧн тайӧ вӧлі да... Чайта, ставӧн лоӧны сӧгласӧсь мекӧд, мый чужан сиктад да чужан керкаад пыр кыскӧ, сэн пыр тэ асьтӧ коланаӧн кылан и кадыс, мый коллялан гортад, пыр тырмытӧм! 

Но со воис лун, кор меным бӧр ковмис локны юркарӧ. Вот ӧні пукала ӧтнам общагаын да гажтӧмысла мӧвпала чужан сикт йылысь, но  и  кӧсъя аслам мӧвпъясӧн да тӧдӧмлунъясӧн юксьыны тіянкӧд. 


Ок и муса меным чужан му,
Кöні лöня шлывгö Вашка ю.
Тэ ов да сöвмы, Ёвкöдж сикт,
Мед ылöдз кыліс тэнад ним.
        


         Медся мусаöн кольö мортлöн паметяс сійö местаыс, кöні чужис.
         Менам чужанінöй – Ёвкöдж сикт. Мый ме верма висьтавны сы йылысь?
         Сиктлöн нимыс чуймöдана. Неыджыд ю, кодöс миян шуöны Ёв (Вашка юлöн веськыдладор вож), сиктнымöс кытшовтö вöчö кöдж, а сикт помас усьö Вашкаö (Вуö). И со артмис зэв югыд да мича ним – Ёвкöдж.
         Ёвкöдж сикт йылысь медводдза пасйöдöн лоö 1608 вося писцöвöй небöгын гижöдтор: 1604 воын сиктын вöлöма нин 4 керка – карта. Тані жö пасйöма и нимсö – Елькожа деревня. 1646 воын – «деревня Елькожа Чупров наволок тож на реке на Удоре». 1678 воын – Чупровская, 1720 – Чупрово, а 1859 воын – Чупровское. Роч нимас (Чупровоас) кольöма древне – русскöй Чупра (Куприян, Киприян) ним, а  –ов(о) роч суффикс, коді кутö принадлежностнöй вежöртас. Ч и К ассимилируйтчисны .
         Сулалö Ёвкöдж Вашка веськыдладор пöлас. Сы йылысь медводдза пасйöдыс 1471 вося грамотаын («Гаврилово письмо»). Тані Вашка нимсö сетöма Важка формаын. Учёнöйяс чайтöны, мый нимыс лöсялö коми «Вож» кывлы. Коми нимыс Вашка юлöн Ву – вежöртасыс «ю». Удмурт кывйын Ву – «ва». Вашка зэв паськыд да йир. Сэні уялö уна пöлöс чери: сир, налим, ёкыш, ёді, сьӧмга да мукӧд уна. Сиктса чериасьысьяс тшöкыда ветлöны кыйсьыны. Черитöг некод эз волы. Да воласны зо, кыдз сытӧг. :) Черияс тӧжӧ сямаӧсь лоины, кужӧны дзебсясьныссӧ. :) 
Миян Вашка юным
Ветлан – мунан туйным.
Миян Вашка юным
Вердысь – удысьным.
Миян Вашка юным
Паськыд, сöстöм дзик.
Миян Вашка юным
Оз дзеб ассьыс мич.
А кор ме видзöда Вашка (Ву) вылö, мем дум вылö воöны мöвпъяс. Кутшöм бур сьöлöма да кыпыд сямлуна йöз чужӧмны, олӧмны да уджалӧмны менам муса сиктын! Медводз дум вылӧ воисны РСФСР-са да Коми АССР-са нимӧдана велӧдысьяс Ангелина Еруслановна Коровина да Иван Васильевич Козырев.  Сьöкыдлуннъяссö паныдалігöн сиктса войтыр ловнаныс некор оз усьны, а став вынъяссö зэвтöмöн венöны найöс.        

         А вöрыс кутшöм мича! Сэні олö уна звер – пöтка. Менам бать ёна вöралö. Эг на аддзыв, кор бать локтіс пöткатöг. А кутшöм яя шыд пуас менам мам! Ок и чöскыд! Озыр вöр – ваным и вотöсöн, и тшакöн. Гожöмбыд дай арбыд вотчам.
         Сöмын миянöс, татчöс  олысьясöс, майшöдö ветлан – мунан туйным!
Радейта ме тэнö,
Муса Ёвкöдж сикт!
Помтöм дона меным
Вашка дорса видз.
Косьмöм Вашка юным,
Няйт гурана туйным.
Оз мустöммöд сьöлöм
Менсьым ньöти дзик.
         Важмöны, киссьöны посъяс, буждöны берегъяс… Но колö эскыны бурö. И ме сиа аслам сиктлы быд бурсö да шудсö. И сьöлöмсянь эска, мый туйяссö вöчасны да и олöмыс сэки кутас водзö ломавны пыр югыдджык и югыдджык биöн. 


Тані ставыс муса, ставыс ас.
И орччöн – радейтана мортъяс.
Пыр морöс пытшкö коля пас,
Ог вунöд некор ассьым гортöс.



Ёвкӧдж сиктӧй – чужанінӧй.

Воис нин выль во, а ме век на эг гиж татчӧ нинӧм... Но тайӧ абу помка! Ӧні ставыс лоас :) Сӧмын лыддьыны эн вунӧдӧ-а :)  Гортын олі кы...